Enerji Verimliliği

Bu yazımız ile birlikte enerji verimliliği nedir, neden önemlidir, nasıl sağlanır, uygulamaları nelerdir, enerji verimliliğini arttırmak için neler yapılabilir, sanayi sektöründe ve elektrik motorlarında enerji verimliliği gibi aklınıza takılan ve merak ettiğiniz daha birçok konuya cevap vermiş olacağız.

Enerji Verimliliği Nedir? 

Enerji Verimliliği, insanların sosyal yaşam standart seviyesini azaltmadan yani binalar için insanlara sunulan belirli bir hizmet ve yaşam kalitesini, endüstriyel tesisler için ise üretimin miktarı ve kalitesinde herhangi bir düşüş sağlanmadan, her bir ürün miktarı başına ya da birim enerji tüketiminin azaltılmasına enerji verimliliği denir.

Enerji verimliliği kavramı günümüz için en kritik öz kaynak olarak kabul edilmektedir. Bunun nedeni buhar, ısı, hava, gaz ve elektrikteki enerji kayıplarını önlemek, bireysel ve endüstrideki çeşitli atıkların geri dönüşümünün sağlanması ve gelişmiş teknolojiler ile birlikte üretim seviyesini düşürmeden enerji talebinin azaltılmasının sağlanması gibi birçok çalışma enerji verimliliği sayesinde olmaktadır. Kısacası enerji verimliliği, enerji kayıplarını önlemek için yapılan önlemlerin tamamıdır diyebiliriz.

Enerji verimliliği kavramı iki farklı biçimde sağlanabilir:

1. Doğrudan Enerji Verimliliği Yöntemi: Günlük davranış biçiminizi değiştirmeden yani yaşam standardınızda bir değişiklik yapmadan, kullandığınız cihazları, ev ve araba gibi çeşitli araçları enerjiyi daha verimli bir şekilde düzenleyecek olan yöntemlere denir.

2. Dolaylı Enerji Verimliliği Yöntemi: Elinizde halihazırda bulunan ürünlerden daha uzun ömürlü olacak bir şekilde fayda sağlayarak yeni üretilecek olan ürünlerin üretimini azaltmak, enerji tüketimini olabildiğince en aza indirecek şekilde yerleşim yerlerini organize etmek, ekonomi alanında doğrudan materyal tüketimine ihtiyaç olmadığı çalışmalara geçmek gibi enerji verimliliği ile ilgili birçok önemli çalışmaları kapsayan yöntemlere denir. 

Enerji verimliliği konusunda ön plana çıkan önemli konulardan biri enerji tasarrufudur. Enerji tasarrufu hakkında kısa bir bilgi verecek olursak, tüketilen enerjinin ekonomik kalkınma planlarını ve sosyal yaşam standartlarını engellemeden olabildiğince en aza indirilmesine denir.

Yapılan hesaplamalar veya ölçümler de enerji verimliliği için önemli bir yere sahiptir. Enerji verimliliği, üretim sonucunda oluşan çıktı miktarıyla, üretim aşaması boyunca kullanılan enerji miktarının oranlanması ile hesaplanabilir. Yapılan hesaplamalar sonucu %0 ile %100 arasında bulunan bir değer sayesinde enerji verimliliği hakkında yorumlar yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli husus, elde edilen sonuç ile enerji girdisinin net bir biçimde belirtilmesidir. 

Ülkeler için enerji verimliliği kavramı genellikle enerji yoğunluğu ya da enerji üretkenliği kavramları sayesinde tahmin edilmektedir. Enerji yoğunluğu, birim gayrisafi yurt içi hasılat (GSYİH) başına harcanan enerji miktarıdır. Bir ülkede enerji yoğunluğunun düşük seviyede olması o ülkenin enerjiyi verimli bir şekilde kullanıldığının göstergesidir. Buradan da anlaşıldığı üzere enerji verimliliği ile enerji yoğunluğu arasında ters bir orantı olduğu ifade edilebilir.

Enerji verimliliğinde etkili olan konulardan biri de sürdürülebilirlik kavramıdır. Sürdürülebilirlik kavramı içerisinde enerji verimliliği, enerji kaynaklarının üretim ve tüketim kaynaklarının aşamalarının etkin olacak bir biçimde devam ettirilmesi şeklinde ifade edilebilir. Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Komisyonu tarafından yapılan açıklamaya göre sürdürülebilirlik kavramının tanımı, halihazırdaki mevcut ihtiyaçlar karşılanırken gelecekte oluşabilecek olan ihtiyaçların da temin edilebilme olanağının bu durumdan etkilenmemesidir.